UYKUSUZLUK  NEDENİ VE ÇÖZÜMÜ NELERDİR ?

UYKUSUZLUK (insomnia) NEDENİ VE ÇÖZÜMÜ NELERDİR ?

Uykusuzluk nedir ?

Uykusuzluk  diğer adı insomnia malayca bir kelimedir. Uykuya dalmayı ve uykuda kalmayı zorlaştıran ya da çok erken uyanmaya ve yeniden uykuya dalmaya engel olan yaygın bir uyku bozukluğudur. Uykusuzluk hastalığı olan insanlar, uyandıklarında kendilerini yorgun hissederler. Uykusuzluk sadece enerji seviyesi ve ruh halini değil, sağlığı, iş performansını ve yaşam kalitesini de azaltabilir. Sağlıklı bir yetişkinin ne kadar uykuya ihtiyacı olduğu kişiden kişiye değişse de uzmanlar gecede yedi ila sekiz saatin yeterli olduğu görüşündendir.
Birçok insan, hayatının bir döneminde günler veya haftalar süren kısa süreli (akut) uykusuzluk yaşayabilir. Böyle durumlar genellikle stres veya travmatik bir olay sonucunda gözlenir. Ancak bazı insanlar bir ay veya daha uzun süren uzun süreli (kronik) uykusuzluk yaşar. Uykusuzluğun süreklilik göstermesi durumunda ise kesinlikle bir uzmandan yardım alınmalıdır Çünkü bu düzensizlik gün boyu ve süreklilik içinde bizide aşırı etkileyebilir.

Uykusuzluk semptomları nelerdir?

Uykusuzluk belirtileri şunlardır :

Geceleri uykuya dalmakta zorluk
Gece uyanmak
Çok erken uyanmak
Gece uykusundan sonra dinlenmiş hissetmemek,yorgun uyanmak
Gündüz hissedilen yorgunluk veya uyku hali i gün içine uyuklamak
Sinirlilik, depresyon haline olmak
Dikkat toplamada, odaklanmada veya hatırlamakta zorluk çekmek
Artan hatalar veya dikkate bağlı kazalar yaşamak
Uyku konusunda endişelere sahip olmak , uyuyunca başına bir iş geleceğini düşünmek

Uykusuzluk nedenleri nelerdir?

Uykusuzluk tek başına bir sorun olacağı gibi farklı rahatsızlıklardan da oluşabilir
Kronik uykusuzluk genellikle stres, yaşam olayları veya uykuyu bozan alışkanlıkların yani günlük hayatın etkisinin bir sonucudur. Kronik uykusuzluğun yaygın nedenleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Stres: İş, okul, sağlık, finans veya aile ile ilgili endişeler, geceleri zihni aktif tutup uyumayı zorlaştırabilir. Sevilen birinin ölümü ya da hastalığı, boşanma veya işten çıkarılmak gibi stresli yaşam olayları veya travmalar da uykusuzluğa yol açabilir. Kısacası hayata dair düşünceleri kafaya takıp gelecek kaygısı yaşamak
Seyahat veya iş programı: Vücudun uyku ve uyanıklık düzenini sağlayan ve vücudun iç saati olarak adlandırılan sirkadiyen ritimler seyahat veya iş çalışma saatleri nedeniyle bozulabilir. Bunlara örnek olarak jet lag; geç, erken veya değişen vardiyalarda çalışmak verilebilir. Ya da her zaman ki sürecin haricinde erken kalkmak geç uyumak iş temposu yolculuk toplantı vs. durumlar.
Kötü uyku alışkanlıkları: Kötü uyku alışkanlıkları arasında düzensiz bir yatma zamanı, yatmadan önce yapılan uyarıcı aktiviteler, rahatsız edici bir uyku ortamı ve yatağınızı iş, yemek veya TV izlemek için kullanma sayılabilir. Bilgisayarlar, televizyonlar, video oyunları, akıllı telefonlar veya yatmadan hemen önceki diğer ışık karşısında ekran aktiviteleri uyku durumunu olumsuz yönde etkiler.
Akşamları çok geç yemek yemek: Yatmadan önce yenilen hafif yiyecek ya da atıştırmalar, kişilere rahatsızlık vermeyebilir. Ancak çok fazla yemek yemek ya da uykuya dalmadan bir,iki saat içinde yemek yemek uykuya dalmayı zorlaştırır.
Kronik uykusuzluk ayrıca tıbbi durumlar veya bazı ilaçların kullanımı ile de ilişkilendirilebilir. Kullanılan ilaçların etkisi olarak uyuma zorluğu da çekebilirsiniz.

Uykusuzluk neden olur?

Ruh sağlığı bozuklukları: Travma sonrası stres bozukluğu gibi kaygı bozuklukları uykuyu etkileyebilir. Örneğin; çok erken uyanmak depresyonun bir belirtisi olabilir. Uykusuzluk sıklıkla diğer ruh sağlığı bozukluklarında da görülür.
İlaçlar: Bazı antidepresanlar, astım veya tansiyon ilaçları gibi reçeteyle satılan birçok ilaç, uyku bozukluklarına neden olabilir. Bazı ağrı kesici ilaçlar, alerji ve soğuk algınlığı ilaçları veya zayıflama ürünleri gibi reçetesiz satılan birçok ilaç ise kafein gibi uykuyu etkileyebilecek uyarıcılar içerebilir.
Tıbbi durumlar: İnsomnia’ya neden olan tıbbi hastalıklar arasında kronik ağrı, kanser, diyabet, kalp hastalığı, astım, gastroözofageal reflü hastalığı (GERD), aşırı aktif tiroid, Parkinson hastalığı ve Alzheimer hastalığı sayılabilir.
Uyku ile ilgili bozukluklar: Uyku apnesi, gece boyunca düzenli aralıklarla nefes alınmasına engel olan tıbbi bir durumdur. Uyku apneli bireyler uykularının sık sık kesilmesinden şikayetçidir.
  Kafein, nikotin ve alkol: Kahve, çay, kola ve diğer kafeinli içecekler uyarıcı etkiye sahiptirler. Bu tip ürünleri öğleden sonra veya akşam geç saatlerde tüketmek, gece uykuya dalmayı güçleştirir. Tütün ürünlerindeki nikotin, uykuyu etkileyebilecek başka bir uyarıcıdır.

Uykusuzluk Sonucu Yaşanacaklar nelerdir?

Herkes ara sıra uykusuzluk yaşayabilir. Ancak aşağıdaki özelliklere sahip olanlar daha yüksek uykusuzluk riski altındadır:
Kadınlar: Adet döngüsü sırasında ve menopozda gözlenen hormonal değişiklikler uykuya etki edebilir. Menopoz sırasında gece terlemeleri ve sıcak basmaları genellikle uykuyu etkiler. Hamilelikte de uykusuzluk sık gözlenen bir durumdur.
60 yaşın üzerindekiler: Uyku düzenindeki ve sağlıktaki değişikliklerden dolayı uykusuzluk yaşla birlikte artış göstermektedir.
Ruh sağlığı bozuklukları veya fiziksel sağlık durumları: Zihinsel veya fiziksel sağlığınızı etkileyen birçok konu uykuyu da etkileyebilir.
Stres: Stresli zamanlar ve olaylar geçici uykusuzluğa neden olabilir. Büyük veya uzun süreli stres, kronik uykusuzluğa da neden olabilir.
Düzensiz yaşam: Örneğin işte veya seyahatte vardiyaları değiştirmek uyku-uyanıklık döngüsünü bozabilir.

Uykusuzluk gün boyu etkileri var mıdır ?

İş yerinde veya okulda daha düşük performans, dikkat sorunu yaşama
Araba sürerken tepki süresinin yavaşlaması ve daha yüksek kaza riski, odaklanma riski
Depresyon, anksiyete bozukluğu veya madde bağımlılığı gibi ruh sağlığı bozuklukları
  Yüksek tansiyon ve kalp hastalığı gibi uzun vadeli hastalıkların oluşumuna zemin hazırlama

Uykusuzluk nasıl geçer ?

Düzenli olmak: Yatma ve uyanma saatinizi hafta sonları da dahil olmak üzere tutarlı tutun. Yatak odanızı uyumak için konforlu hale getirin ve sadece uyku için kullanın.
Aktif olmak: Düzenli aktivite iyi bir gece uykusu sağlamaya yardımcı olur.
Alınan ilaçları kontrol etmek: Uykusuzluğa neden olup olmadığını anlamak için ilaçlarınızı kontrol edin.
Kestirmelerden kaçınmak: Gün içi kısa uykulardan kaçının veya sınırlayın.
Uyarıcı maddelerden uzak durmak: Kafein ve alkolden kaçının veya sınırlayın ve nikotin kullanmayın.
Gıda alımına dikkat etmek: Yatmadan önce aşırı gıda alımından kaçının.

Uykusuzluk hastalığını nasıl anlarım ?

Durumunuza bağlı olarak, uykusuzluk hastalığı teşhisi ve nedeninin aranması için aşağıdakiler yapılabilir:
Belirli bir süre içinde uykusuzluk olması aşırı yorgunluk ve çevresel etkenlerden oluşabilir. Eğer süreklilik söz konusu olursa insan kendi vücudunun doktorudur. Hiçbir çevresel etken ve psikolojik bir durum söz konusu olmadan uykusuzluk çekme durumdan uzman bir doktora görünmeyi tavsiye ederiz.

Uykusuzluk tedavi için ne yapmalıyım?

“Uykusuzluğa ne iyi gelir ? ” birçok insanın merak ettiği bir konudur. Uykusuzluğu giderebilecek reçeteli ve reçetesiz satılan ilaçların yanında farklı terapiler ve tedaviler bulunmaktadır. Bunlar aşağıdaki gibi özetlenebilir:
Uykusuzluk için bilişsel davranışçı terapi: Uykusuzluk için bilişsel davranışçı terapi sizi uyanık tutan olumsuz düşünceleri ve eylemleri kontrol etmenize veya ortadan kaldırmanıza yardımcı olabilir ve genellikle uykusuzluk hastalarına ilk tedavi yöntemi olarak önerilmektedir. Tipik olarak, bu yöntem uyku ilaçlarına eşit veya onlardan daha etkili olabilir.
 Reçeteli ilaçlar: Reçeteli uyku hapları uykuya dalmanıza, uykuda kalmanıza veya her ikisine de yardımcı olabilir. Doktorlar genellikle birkaç haftadan uzun süre reçeteli uyku haplarına güvenmeyi önermemektedir. Ancak birkaç ilaç uzun süreli kullanım için onaylanmıştır.
 Reçeteli uyku hapları bazı yan etkilere neden olabilir veya alışkanlık yaratabilir, bu nedenle doktorunuzla bu ilaçlar ve diğer olası yan etkiler hakkında konuşmanız gerekir.
Reçetesiz ilaçlar: Reçetesiz uyku ilaçları, antihistaminik denen bir grup etken madde içerir, düzenli kullanım için uygun değildir.
 Doktorunuz, sağlıklı uyku ve gündüz uyanıklığını teşvik eden alışkanlıklar geliştirmenize yardımcı olmak için yaşam tarzınız ve uyku ortamınızla ilgili başka stratejiler önerebilir.
Sağlıklı günler dileriz.

İdeal Uyku Saatleri Ne Kadardır ?

Bu süre ergenlik dönemi ile birlikte günde 8-10 saate düşerek erişkin bir bireyin uyku süresine yaklaşıyor. Yetişkinler için günlük uyku süresinin ortalama 7-9 saat olması gerekiyor. 65 yaş üzerinde ise gerekli uyku süresi günde 7-8 saat ve bu sürenin 5 saatten az olmaması ve 9 saati aşmaması tavsiye ediliyor.