Kemik incelmesi (osteoporoz), kemiğin yaralanmaya ve strese karşı direncini azaltarak kırıklara yol açar. Herkes yıllar içinde kemik kütlesini kaybeder, bu nedenle osteoporoz yaşla birlikte daha sık görülür. Kadınlarda menopozdan sonraki ilk yıllarda kemik erimesi hızlanır.
Osteoporoz, yaşlanma veya çeşitli hastalıklar nedeniyle kemik kütlesinin azalması ve kemik mikro yapısının bozulması nedeniyle kemik kırılganlığının arttığı bir kemik hastalığıdır. Osteoporoz, azalmış yeni kemik oluşumu veya artmış kemik rezorpsiyonu veya her ikisi arasındaki bir dengesizlikten kaynaklanır. Osteoporozda kemikler daha gözenekli hale gelir. Kemik yapıcı-yıkıcı hücrelerin sayısı azalır ve yerlerini kemikleri ince ve kırılgan yapan yağ hücreleri almaya başlar. Kemikler hasara karşı dirençli hale gelir ve kolayca kırılır.
Doğal bir süreç olarak yaşla birlikte özellikle 30’lu yaşlardan sonra kemik dokusu zamanla bir miktar azalır. Ek faktörlerin varlığında bu azalma kritik bir eşiği aşarsa osteoporoz oluşur. Menopoza kadar kadın seks hormonu östrojen kemikleri korur. Menopozdan sonra azalan östrojen seviyeleri, kadınlarda kemik kaybını hızlandırmak için kemik erimesine neden olur ve kadınlarda osteoporoz daha sık görülür. Osteoporoz gelişme riskini artıran birçok faktör vardır. Cinsiyetin yanı sıra en önemli risk faktörü ileri yaştır. Romatoid artrit, diyabet, hipertiroidizm, hiperparatiroidizm, beslenme, emilim bozukluğu, steroid kullanımı, multipl miyelom, erken menopoz, sigara kullanımı, genetik yatkınlık, özellikle çocukluk çağında hareketsiz yaşam tarzı ve D vitamini eksikliği romatizmal hastalıklara neden olabilir. osteoporoz.
Osteoporozun erken teşhisi ve tedavisi önemlidir. Osteoporoz genellikle bir kırık meydana gelene kadar hiçbir belirti göstermez. Bazen hasta veya yakınları vücudun kısalması veya kamburluğun artması gibi vücuttaki değişiklikleri fark edebilir. Semptomlar, gençlerde 4 cm’den fazla boyun kısalması, öne doğru eğilme ve düşük enerjili travmaya bağlı ani kemik kırılmalarıdır.
Düşük enerjili travmaya bağlı osteoporoz düşünülmelidir. Teşhis genellikle kemik mineral yoğunluğu ölçümleri ve klinik öykünün bir kombinasyonu ile konur. Erişkinlerin kemik yoğunluğu ile gençlerin kemik yoğunluğu oranının karşılaştırılması sonucu elde edilen T skoru değerine göre tanı konulur. Kemik yoğunluğu testi (kemik yoğunluğu) özellikle 65 yaş ve üstü kişiler için önerilir. Kemik mineral yoğunluğu genellikle bir kemik mineral yoğunluğu monitörü (Dexa) ile ölçülür. Tanı, bilgisayarlı tomografi (QCT) kullanılarak kemik mineral yoğunluğu ölçülerek konulabilir. Uygun bir öykü ile ölçüm yapılmadan tanı konulabilir, ancak tedavi takibinde kemik mineral yoğunluğunun ölçülmesi hala yararlıdır.
Yeterli miktarda D vitamini, kalsiyum ve protein verildikten ve kişinin fiziksel durumu fiziksel olarak uygun hale getirildikten sonra bazı ilaçlar tedavi amaçlı kullanılmaktadır. Bu ilaçlardan bazıları kemik kaybını azaltırken bazıları yeni kemik oluşumunu artırır. Haftalık veya aylık olarak alınabilen ağızdan kemik eritici ilaçlar, insülin gibi 6 ayda bir deri altına verilen yıllık veya insülin gibi günde bir kez deri altına verilen yıllık kemik eritici ilaçlar vardır. Kişinin klinik öyküsü, fonksiyonel durumu, böbrek yetmezliği ve eşlik eden hastalıklarına göre hastaya uygun tedavi programı belirlenir.
Sağlıklı alışkanlıklar edinerek osteoporoz önlenebilir. Kalsiyum, sağlıklı kemik metabolizması için gereklidir. Bu nedenle düzenli olarak süt, yoğurt ve peynir gibi kalsiyumdan zengin besinler içeren bir diyet kemikleri güçlendirir. Kalsiyuma ek olarak, yeterli D vitamini önemlidir. Kalsiyumun bağırsaklardan emilmesi ve kemiklere taşınması için D vitamini gereklidir. D vitamininin çoğu güneş ışığının (ultraviyole ışınları) yardımıyla ciltte üretilir, bu nedenle yaz aylarında güneşte açık havada çok zaman geçirmeniz gerekir. Kemikleri ve kas kütlesini güçlü tutmak için düzenli hareket ve egzersiz yapılmalıdır.
